Rakamlarla İETT Gün geçmez ki İETT’nin verdiği toplu ulaşım hizmeti ile ilgili eleştiri cümleleri kurmayalım. Ama bu cümleleri kurarken İETT’nin gün içinde Norveç’in nüfusu kadar yolcu taşıdığını biliyor muyuz?
İETT İstanbul’da yaşayan hemen herkesin hizmetinden mutlaka yararlandığı kurumların başında geliyor. Trafik sorununu dünyanın bildiği bir megapolde kent içi toplu ulaşım hizmeti vermeye çalışan kurum bu niteliği ile de genellikle eleştiri oklarının hedefi haline geliyor. Ne olacak bu İstanbul ulaşımının hali sorunun cevap merkezi olarak görülüyor. Sıkışan trafik, istediği yere ulaşamayan İstanbullular, balık istifi yapılan yolculuklar, eleştiri oklarının hedefi gelen metrobüsler. İETT dendiğinde hemen herkesi aklına ilk gelecek şeyler bunlardır.
Ama…
140 yıl önce Dersaadet Tramvay Şirketi olarak kurulan İETT’nin verilerine baktığımızda karşımıza inanılması güç rakamlar çıkıyor. Bu rakamlar da aslında İETT’nin ve verdiği hizmetin ne denli önemli ve büyük çaplı olduğunu ayan beyan ortaya koyuyor. İşte o rakamlar:
İETT otobüsleri kat ettikleri kilometreye bakıldığında her gün dünyanın çevresini 10 kez dolaşıyor. Otobüsler her gün İstanbul’da 542 bin kilometre yol alıyor.
Rekor yolcu sayısı
İstanbul’un en uzak köşeleri de dahil olmak üzere 534 sefer gerçekleştiren yaklaşık 2 bin 500 otobüs 15 bin sefer yapıyor.
4 binin üzerinde İETT şoförü İstanbul yollarında direksiyon sallıyor. Bu seferler sırasında taşınan yolcu sayısı ise pek çok orta ölçekli Avrupa Ülkesinin ya da Türkiye’nin büyük kentlerinin nüfuslarından fazla. İETT otobüsleri metrobüsler de dahil olmak üzere bir günde yaklaşık 2 milyon 200 bin İstanbulluyu taşıyor. Bu rakam Türkiye’nin en büyük illerinin nüfusuna denk gelirken; Norveç ve Danimarka gibi Avrupa ülkelerinin nüfusunun yarısı, 442 bin nüfuslu Lüksemburg’un ise 5 katı.
Diğer taraftan aylık bazda baktığımızda da bir ayda tam bir Türkiye nüfusu İETT otobüslerini kullanıyor demektir. Ve bir başka çarpıcı rakam. Bir İETT otobüsünün maliyeti kilometre başına 5.08 Lira olurken 0.49 Litre olarak yakıt harcıyor. Günlük tüketilen motorin miktarı 270 bin litreyi buluyor. Binleri milyonları bulan bu rakamlar çoğunlukla eleştirilerin boy hedefi olan 140 yıllık İETT’nin aslında ne kadar zor bir işi yüklendiğini de açıkça gösteriyor.
Bunları Biliyor musunuz? İETT'nin;
* Hizmet maratonunun 1869 yılında Tophane-Ortaköy hattında atlı tramvaylarla başladığını,
* İlk işletme yılında 430 at kullanılarak 4,5 milyon yolculuk karşılığında 53.000 Lira gelir elde edildiğini,
* Türkiye'nin en eski şirketlerinin gıda ve tekstil alanında faaliyet gösterdiğini ve İETT'nin temellerini oluşturan Dersaadet Tramvay Şirketi'nin (1869); Vefa bozacısı (1870), Hacı Abdullah Lokantası (1888), Koska Helvacısı (1907) ile Teksima Tekstil (1893)'den önce kurulduğunu,
* Londra'dan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu olan ve Karaköy-Beyoğlu arasında çalışan Tarihi Tünel'in 'yap-işlet' modeli ile inşa edildiğini,
* Tünel'in bir yılda 64.800 seferle 37.066 kilometre kat ederek 4.5-5 milyon yolcu taşıdığını,
* İlk otobüslerin 1926 yılında alındığını,
* İstanbul Anadolu yakasında çalıştırılan otobüslerin 17 Ekim 1946'da Ankara Belediyesi otobüs deposunda çıkan yangında yanan araçların yerine Ankara'ya gönderildiğini,
* İlk Troleybüs hattının 1961 yılında Topkapı-Eminönü arasında inşa edildiğini, * 1968 yılında İETT İşletmesi işçilerinin 'Tosun' olarak adlandırdıkları, tümüyle kendi üretimleri olan bir Troleybüs yaptıklarını,
* Otobüslerde cam kumbaraya geçilmesiyle, arka kapının yanında oturan biletçilerin 1970'lerin sonunda tarihe karıştığını,
* 1982 yılına kadar İstanbul'un elektrik üretim ve dağıtım işini üstlenen İETT'nin 'E' sinin 'Elektrik' olduğunu,
* İstanbul'da ilk kez Dolmabahçe Sarayı'nın aydınlatılmasında kullanılan ve doğalgazın devreye girmesiyle 1993'te tasfiye edilen havagazının İETT eliyle üretilip dağıtıldığını,
* Deneysel psikolojinin çalışma koşullarına uygulanması olarak tanımlanan Türkiye'nin ilk Psikoteknik Laboratuvarı'nın 1951 yılında İETT bünyesinde, Dr. Abbas Erdoğan Noyan tarafından kurulduğunu ve halen faaliyette olan laboratuvara kurucusunun adının verildiğini,
* İETT'nin 665 bini öğrenci olmak üzere toplam 824 bin kişiye indirimli ulaşım imkanı sağladığını,
* İETT otobüslerinde 2004 yılı sonu itibariyle sigortalı yolculuk döneminin başladığını, otobüste seyahat eden yolcuların sürücüsüyle birlikte ferdi kaza sigortası ile sigortalandığını,
* İETT'nin 1994 yılında Türkiye'de bir ilk olan mobil reklam uygulamasını başlattığını ve halen reklamlı otobüslerin İstanbul sokaklarını süslediğini,
* İETT otobüslerinin, dünyanın çevresini her gün en az 10 defa dolaşacak mesafeyi kat ettiğini, * İETT otobüslerinin ilk ve son duraklar arasında bir ayda yaklaşık 5 milyon defa gidip geldiğini,
* İETT otobüslerinin yolcu almak veya yolcu indirmek amacıyla her gün yaklaşık 8 bin noktaya uğradığını,
* İETT otobüsleriyle bir günde yaklaşık 1.9 milyon, bir yılda yaklaşık 600 milyon yolculuk yapıldığını,
* Günlük servise verilen ortalama 2.500 otobüsün her gün iç-dış temizliği yapılarak hizmete sunulduğunu,
* İETT flosunda bulunan bütün araçların haftada bir gün özel ilaçlarla dezenfekte edildiğini,
* İETT otobüslerinin her yıl milli (23 Nisan, 19 Mayıs, 29 Mayıs, 1 Temmuz, 30 Ağustos, 6 Ekim, 29 Ekim) ve dini bayramlarda (Ramazan ve Kurban) bayrak takarak bayram coşkusuna katıldığını,
* Sefer sırasında arıza yapan otobüslerin tamiri için 15 gezici tamir otobüsünün ambulans görevi gördüğünü,
* Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İETT'de 1970'li yıllarda futbol oynadığını, * Yaşar Kemal, Tuncel Kurtiz, Sadi Hoşses, Necdet Mahfi Ayral, Memduh Ün gibi birçok sanatçının İETT'de çalıştığını,
* İETT'nin şampiyon takımlara ve rekortmen sporculara sahip olduğunu,
Basın
|